Met handen en voeten: communiceren met taal en lichaam

Communicatie verloopt niet enkel via taal, maar volgens recente studies ook via niet-talige elementen zoals handgebaren, hoofdbewegingen, lichaamshouding en blikrichting. Waarom gebruiken we hand-, arm- en hoofdbewegingen wanneer we iets willen zeggen? Wat is de context en betekenis van alledaagse gebaren?

Met handen en voeten. Communiceren met taal en lichaam

Het is verleidelijk te denken dat communicatie enkel via taal - klanken, woorden, zinnen, teksten - zou verlopen. Toch toont een snel groeiend aantal studies binnen en buiten de taalkunde op een steeds overtuigendere manier dat menselijke communicatie in belangrijke mate ook op niet-talige elementen zoals handgebaren, hoofdbewegingen, lichaamshouding en blikrichting berust. Het blijkt immers dat deze non-verbale kenmerken niet willekeurig of als overbodige opsmuk voorkomen, maar dat ze wel degelijk op een gestructureerde manier mee uitdrukking geven aan wat we willen ‘zeggen’.

In deze breed geïllustreerde lezing ligt de focus op de integratie van hand-, arm- en hoofdbewegingen in een talige boodschap. Met behulp van talloze videofragmenten (o.a. uit het Vlaamse Parlement) geeft prof. Kurt Feyaerts niet alleen een globaal overzicht van de belangrijkste gebaartypes, maar gaat hij met concrete voorbeelden ook in op de context en betekenis van enkele vaak voorkomende alledaagse gebaren.

Over de spreker

Kurt Feyaerts is gewoon hoogleraar Duitse taalkunde in de Onderzoekseenheid Taalkunde van KU Leuven. Kurts onderzoeksexpertise situeert zich in en rond het domein van de cognitief-functionele taalkunde, waarin hij gedurende vele jaren onder meer aandacht besteedde aan idiomen en het gebruik van beeldspraak. Later verschoof zijn onderzoeksfocus achtereenvolgens naar uitingen van creativiteit en humor in spontane interacties en menselijke interactie als een complex multimodaal proces, waarbij behalve verbale ook niet-verbale signalen als volwaardige betekeniselementen worden onderzocht. Hij geeft ook een cursus over 'humor en creativiteit in taal' en onderzoekt sinds een aantal jaar de impact van materieel-architecturale omgevingskenmerken op de vormgeving van sociale interactie.