Mensen met autisme hebben nood aan duidelijke communicatie. Het zakboekje ‘Autismevriendelijkheid’ geeft organisaties tips hoe dat kan. Jelle Callens heeft zelf autisme en is ambassadeur bij ‘sterkmakers in autisme’, de organisatie achter het zakboekje.
Anders maar niet slechter
Een autistisch brein ontwikkelt zich anders dan de meeste breinen. De hersenen van mensen met autisme verwerken informatie op een andere manier: veel rechtlijniger, minder intuïtief, meer absoluut. En dat terwijl er net zoveel flexibiliteit verwacht wordt in onze maatschappij. Mensen met autisme slagen er niet zo goed in om onbewust, spontaan en supersnel context te gebruiken bij het voorspellen van wat ze allemaal te verwerken zullen krijgen. Dat maakt van autisme een ontwikkelingsstoornis die voor veel stress en onzekerheid zorgt, terwijl mensen met autisme ook boordevol potentieel zitten.
Dat bewijst Jelle Callens, die werkt bij postbedrijf De Mailingman in Heule. “Ik werk soms wat trager, maar daar staan ook voordelen tegenover. Mensen met autisme hebben vaak meer oog voor detail. Een fout in een brief ontsnapt zelden aan mijn aandacht. Dan is het belangrijk om de verzending meteen stil te leggen. Zo wint het bedrijf eigenlijk tijd.”
Ambassadeur
Zijn autisme houdt Jelle niet tegen om als één van de ambassadeurs voor ‘sterkmakers in autisme’ organisaties bewust te maken voor het thema. “Wanneer we ergens langsgaan, is dat niet om enkel de pijnpunten te benadrukken, maar wel om positieve alternatieven te geven om autismevriendelijker te worden. Het zakboekje vormt daarvoor de perfecte invalshoek en bevat tal van concrete tips. Hoe kan je duidelijk zijn? Wat kan rustgevend werken? Vaak gaat het om heel eenvoudige tips, zoals iets stap voor stap uitleggen en niet van de hak op de tak springen. Met wat kleine aanpassingen kunnen organisaties al een wereld van verschil maken.”
Deelstappen
Een belangrijke tip, die Jelle zelf ook helpt, is om opdrachten op te splitsen in deeltaken. “Mensen met autisme zijn fel geholpen met een duidelijke briefing waarin alle stappen afzonderlijk beschreven worden. Ik gebruik vaak een voorbeeld buiten de werkcontext als vergelijking. Ik kook heel graag. Een recept dat van A tot Z uitgeschreven is, is perfect op maat van iemand met autisme. Elk van hen kan dat volgen. Waarmee ik zeker niet wil zeggen dat iedereen met autisme zich op dezelfde manier gedraagt. Ik denk dat iedereen zijn eigen sterke kanten en moeilijkheden heeft.”
“Met plotse veranderingen heb ik het moeilijker. Hoewel ik begrijp dat organisaties altijd geconfronteerd zullen worden met verandering, kunnen mensen met autisme daarop blokkeren. Een duidelijke planning die al lang op voorhand vastligt, is voor hen belangrijk. Wanneer bijvoorbeeld een staking daar plots tussenkomt, is dat heel bedreigend. Ook het openbaar vervoer vormt voor mij een uitdaging. Hoewel ik me op voorhand goed voorbereid, kan je een vertraging of een onaangekondigde afgelaste rit nooit uitsluiten.”
Opluchting
Jelle kreeg in 2001 de diagnose autisme. “Voor zowel mij als mijn ouders was dat ergens een opluchting. In die tijd was er nog minder kennis over autisme. Dat maakt dat ik mij door het kleuter en lager onderwijs heb moeten spartelen. Toen ik dan toch de diagnose kreeg, was het voor mij alsof alle puzzelstukjes in elkaar vielen. Het gaf me ook handvaten om beter in het leven te staan. Wanneer ik nieuwe mensen leer kennen, maak ik geen geheim van mijn autisme. Als mensen weten waarop te letten, proberen ze bijvoorbeeld dubbelzinnigheden te vermijden.”
Praktisch
Stad Kortrijk gaat aan de slag met de tips uit het zakboekje en herbekijkt onder andere de formulering van de bewonersbrieven. Wil jouw organisatie ook autismevriendelijk worden? Op de website van sterkmakers in autisme vind je de nodige tips.