Feitelijke vereniging
Een feitelijke vereniging ontstaat van zodra twee of meer personen het idee ontwikkelen om gezamenlijk een ideëel doel te verwezenlijken. Doordat de feitelijke vereniging geen juridische grond heeft, kan zij geen verbintenissen aangaan, geen eigendommen bezitten, geen schenkingen of legaten aanvaarden en zijn het de individuele leden die zich persoonlijk verbinden tot de verplichtingen van de vereniging.
Als een vereniging, door de realisatie van haar maatschappelijk doel, aanzienlijke risico's neemt, of onroerende goederen wil verwerven of schenkingen en legaten wenst te aanvaarden, dan doet zij er goed aan om haar structuur van feitelijke vereniging om te vormen naar een vzw.
Kenmerken feitelijke vereniging
Algemeen wordt aangenomen dat men over een feitelijke vereniging kan spreken als volgende elementen aanwezig zijn:
- de vereniging bestaat uit verschillende personen/rechtspersonen;
- de vereniging heeft een eigen naam (bv. buurtvereniging Kerkstraat);
- de vereniging is opgericht op vrijwillige en duurzame basis (minstens voor een bepaalde tijd);
- met een gemeenschappelijk en omschreven doel (bv. het samenbrengen van de mensen uit de buurt en het organiseren van een jaarlijkse wandeling);
- zonder het oogmerk om winst te behalen voor hun leden;
- leden hebben persoonlijk geen recht op een deel van de eventuele winst. Deze winst moet binnen de feitelijke vereniging gebruikt worden voor het belangeloze doel;
- geen rechtspersoonlijkheid hebben, geen andere rechtsvorm hebben (bv. vzw)
Gevolgen
- De feitelijke vereniging is, in tegenstelling tot een vzw, geen rechtspersoon. Dat wil zeggen dat een feitelijke vereniging "feitelijk" wel bestaat (ze organiseert immers activiteiten, heeft leden, enz.), maar "juridisch" of "voor het recht" bestaat ze niet.
- Een lid of bestuurslid in een feitelijke vereniging kan hoogstens contracten afsluiten, mensen tewerk stellen, een clublokaal huren of kopen, enz. met toestemming (volmacht) van de andere leden.
- Bovendien heeft een feitelijke vereniging geen eigen vermogen. De bezittingen van de feitelijke vereniging zullen eigendom zijn van de leden elk voor een deeltje (in onverdeeldheid).
- De feitelijke vereniging bezit geen eigen verantwoordelijkheid. Indien er iets mis zou lopen, komt men automatisch bij de leden en bestuursleden zelf van de feitelijke vereniging terecht.
- Men moet niets speciaals doen: in principe moeten er geen statuten worden neergelegd op de griffie van de rechtbank van koophandel en zijn er geen kosten verbonden aan het oprichten en instandhouden van een feitelijke vereniging.
Tips!
Ook al is de feitelijke vereniging niet wettelijk geregeld, toch zijn er een aantal aandachtspunten:
- de feitelijke vereniging heeft geen rechtspersoonlijkheid, dus bescherm u tegen persoonlijke aansprakelijkheid;
- zorg dat de minimum-afspraken in je feitelijke vereniging op papier staan;
- sluit goede verzekeringen af.
vzw
Het vzw-statuut houdt een aantal verplichtingen in en dit zowel op juridisch, boekhoudkundig als fiscaal vlak.
Als rechtspersoon daarentegen kan de vzw in eigen naam en voor eigen rekening eigendommen en onroerende goederen verwerven en beheren, contracten afsluiten, aansprakelijk zijn, leningen aangaan, enz. Dit betekent dat de leden persoonlijk niet gebonden zijn door de vereniging voor zover de vzw zich kan beroepen op haar rechtspersoonlijkheid, er geen fraude is gepleegd en de leden en bestuurders de vereniging leiden volgens het gekende principe van "de goede huisvader".
Dit is ook het geval als een vereniging van de overheid subsidies krijgt. In dit geval kan zij door de subsidiërende overheid verplicht worden om een vzw te worden.
Meer info over vzw's vind je op www.vsdc.be.